Powiat Olsztyński to jednostka samorządu terytorialnego i podziału administracyjnego w Polsce. Jednostką nadrzędną jest województwo, podrzędną zaś gmina. Jego funkcjonowanie reguluje ustawa z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2018 r. poz. 995).
Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, ma także osobowość prawną. Samodzielność Powiatu podlega ochronie sądowej. O ustroju Powiatu stanowi jego statut.
Zadania Powiatu:
Władze Powiatu:
To organ stanowiący i kontrolny Powiatu, z zastrzeżeniem przepisów o referendum powiatowym. Kadencja rady trwa 5 lat, licząc od dnia wyborów. Radni wybierani są w wyborach bezpośrednich. Zasady i tryb przeprowadzania wyborów do rady powiatu określa odrębna ustawa.
Zarząd Powiatu
W skład zarządu wchodzą starosta jako jego przewodniczący, wicestarosta i pozostali członkowie. Zarząd powiatu jako organ wykonawczy realizuje uchwały rady powiatu i zadania powiatu określone przepisami prawa.
Do zadań zarządu powiatu należy w szczególności:
Nadzór nad działalnością powiatu sprawuje Prezes Rady Ministrów oraz wojewoda, a w zakresie spraw finansowych – regionalna izba rozrachunkowa.
Pod względem administracyjnym powiat olsztyński składa się z 12 gmin:
- 7 gmin wiejskich (Dywity, Gietrzwałd, Jonkowo, Kolno, Purda, Stawiguda i Świątki)
- 5 gmin miejsko-wiejskich (Barczewo, Biskupiec, Dobre Miasto, Jeziorany i Olsztynek).
W jego skład łącznie wchodzi 5 miast, 447 miejscowości oraz 251 sołectw.
Powiat Olsztyński jest organem prowadzącym dla dwóch szpitali, czterech szkół średnich (w tym jednej rolniczej), szkoły podstawowej dla pacjentów szpitala rehabilitacyjnego, ośrodka szkolno-wychowawczego dla dzieci niepełnosprawnych intelektualnie i ze sprzężeniami, publicznej szkoły muzycznej, poradni psychologiczno-pedagogicznej. Podlega mu także służba drogowa, urząd pracy i centrum pomocy rodzinie (w tym domy pomocy społecznej, domy dziecka i rodziny zastępcze).